نکاتی درباره حفاری
كندن چاه و رسیدن به هدف مورد نظر را حفاری می گویند حفاری یكی از كارهای پیچیده و گران و طاقت فرسا وتخصصی در صنعت نفت بشمار می رود. هر كاری كه ما قبل از حفاری انجام داده باشیم در صورتی كه عمل حفاری بدرستی انجام نگیرد بی فایده است.بنابراین به حفاری خیلی اهمیت می دهند قبل از حفاری ما فقط با تخیل و فرضیات مختلف لایه ها و عمق ها را تعیین می كنیم ولی در حفاری واقعاً به اینها می رسیم زمین شناس، مهندس راه و ساختمان، حفار و … همه دست به دست هم می دهند تا حفاری به طور مداوم انجام شود. چون هزینه دكل و لوازم حفاری خیلی گران است.بنابراین حفاری در سه نوبت و بطور ۲۴ ساعته انجام می گیرد.
تعیین محل حفاری نیز مهم است مثلاً فاصله آن از مناطق مسكونی، چاههای مجاور، مسكونی فشار قوی برق و ….. كه اینها همه تخصصی و مخصوص به خود را دارند بعد از تعیین محل مهندس راه و ساختمان اقدام به نصب كردن وسایل مورد نیاز، اتاق ها، جاده و … می كند سپس دكل به منطقه آورده می شود و عمل بطور ۲۴ ساعته انجام می شود. عمل حفاری بوسیله دکل صورت میگیرد . این دکل ابتدا بصورت جدا از هم به محل آورده میشود . سپس آن را در محل سر هم کرده و آمده حفاری میکنند . دکل و وسایل حفاری بصورت کرایه ای و گران قیمت می باشند بنابراین عمل حفاری بصورت ۲۴ ساعته انجام میگیرد .
یكی از حفاری دورانی گل حفاری است گل حفاری نقش مهم و حساسی در حفاری دارد در واقع سرمایه های مالی و انسانی به این ماده بستگی دارد و اشتباهی در انتخاب كردن نوع و وزن آن از بسته شدن چاه تا ذوب شدن دكل و نابود شدن انسان های بسیاری همراه است. مسیر حركت گل بصورت مسیر بسته واز كناردكل شروع شده از درون لوله های حفاری عبور كرده سپس از شكافهای درون مته خارج و بعد از آن از كناره هی لوله حفاری به محل اولیه خود بر میگردد در این مسیر گل نقش های تعیین كننده ای دارد.
وظیفه اصلی گل ثابت نگه داشتن فشار هیدرواستاتیكی در داخل چاه است اگر فشار گل از فشار مواد موجود در داخل چاه بیشتر باشد در این صورت گل به داخل سازنده ها نفوذ كرده و باعث كم شدن (loss) گل می شود. اگر حفار سرچاهی متوجه این جریان نشود گل به سرعت كم شده و بعد از تمام شدن و یا كم شدن فشار گل چاه فوران (flow rate) می كند این موجب می شود كه دكل حفاری نابود شود در سازنده هایی كه گاز و یا نفت وجود دارد این جریان با آتش سوزی همراه بوده و موجب گیر كردن لوله حفاری در چاه می شود كه این موجب اشكال در حفاری می شود برای سنگین كردن گل از مواد مختلفی همچون نمك و … استفاده می شود كه این تركیبات را با آزمایش بدست آورده اند.
مواقعی پیش می آید كه حفاری عمودی غیر ممكن است مثلاً مخزن ما زیر منطقه مسكونی و یاتجاری و … آنجا غیر ممكن است قرار دارد یادر بعضی مواقع قطعه ای درچاه گم شده و عمل حفاری غیر ممكن است بعضی از مخازن نیز cllovser آنها بصورتی است كه اگر اقدام به حفاری عمودی كردیم چاه به آب نمك نشسته واز كار می افتد در این موقعیت ها تكنولوژی هایی وجود دارد كه حفاران میتوانند بوسیله آنها اقدام به حفاری جهت دار كنند این نكته نیز قابل توجه است كه لوله حفاری قادر به خم شدن حتی تا زاویه ۹۰ نیز می باشد.
حفاری جهت دار روش های متفاوتی دارد مثلاً از ابتدا جهت دار حفاری كنیم و یا اینكه مقداری عمودی و مقداری جهت دار. در بعضی موارد زمین شناس تشخیص می دهد سازنده ی كه به آن حفاری عمودی برخورد می كنند باحفاری جهت دار برخورد نمی كنند در صورتی كه این سازنده سخت باشد عمل حفاری كند پیش می رود بنابراین با برنامه ریزی دقیق و حساب شده به اصطلاح لایه را دور می زنند در مناطق دریایی هزینه سكوی نفتی گران تمام می شود بنابراین با یك سكوی نفتی از چندین مخزن مختلف برداشت می كنند و ابتكار فقط با حفاری جهت دار امكان پذیر است.